مقایسه خصوصیات مورفولوژیکی و آناتومیکی ریشه ژنوتیپ های جو (hordeum vulgare) در مرحله گیاهچه ای و اثر تنش اکسیداتیو ناشی از تجمع آلومینیوم در ریشه این ژنوتیپ ها

نقش رشد ریشه در افزایش عملکرد محصولات زراعی موضوع شناخته شده و مهمی است که امروزه بیش از پیش مورد توجه متخصصان اصلاح نباتات قرار گرفته است. به منظور مطالعه خصوصیات مورفولوژیکی و آناتومیکی ریشه 18ژنوتیپ جو (hordeum vulgare) و همچنین مقایسه تحمل این ژنوتیپ¬ها به تنش اکسیداتیو ناشی از آلومینیوم، آزمایش¬هایی در سال 1391در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در قالب طرح کامل تصادفی با سه تکرار (مقایسات آناتومیکی با چهار تکرار) انجام گرفت. مقایسات مورفولوژیک با استفاده از دو محیط رشد اتاقک ژل و کاغذ صافی صورت گرفت. نتایج نشان داد که لاین c-87-10 با 283 میلی¬متر طول ریشه در کاغذ صافی و با 226 میلی¬متر طول در اتاقک ژل بیش ترین مجموع طول ریشه را به خود اختصاص داد، درحالی که در کاغذ صافی رقم نیمروز با 3/139 میلی¬متر و در اتاقک ژل رقم سهند با 39 میلی¬متر کمترین طول ریشه را در بین ژنوتیپ¬ها دارا بودند. از لحاظ وزن خشک ریشه در هر دو محیط رشد ژنوتیپ¬های یوسف، dc-85-5، c-87-10 و نصرت در رده¬های نخست و ارقام والفجر، سهند و نیمروز در رده¬های انتهایی قرار گرفتند. همچنین در کاغذ صافی، لاین dc-85-5 و رقم سهند به ترتیب بیش ترین و کمترین مقدار طول برگ را دارا بودند. در اتاقک ژل، لاین c-87-19 بیش ترین و رقم سهند کمترین سطح برگ را به خود اختصاص داد. در مقایسه بین دو محیط رشد، اتاقک ژل از لحاظ نحوه مطالعه ریشه نسبت به کاغذ صافی برتری نشان داد. در مقایسات آناتومیکی دو ژنوتیپ نیمروز و dc-86-3 به ترتیب بالاترین و پائیین ترین پهنای پوست و سطح مقطع کل را دارا بودند. رقم زر جو بیش ترین مساحت دایره آوندی، تعداد متازایلم و مجموع مساحت متازایلم ها را به خود اختصاص داد. از نظر میزان فعالیت آنزیم کاتالاز رقم نصرت و از لحاظ فعالیت آنزیم آسکوربات پراکسیداز ژنوتیپ dc-86-8 در مقام نخست قرار گرفتند. در کل لاین c-87-10 از لحاظ مجموع طول ریشه که مهمترین خصوصیت مورفولوژیکی است و رقم زرجو از لحاظ خصوصیات آناتومیکی برترین ژنوتیپ¬ها شناخته شدند. از نظر میزان تحمل آلومینیوم نیز رقم سهند و ریحان چون هر دو آنزیم را به میزان بالایی تولید کردند رقم برتر معرفی شد.